Görünmeyeni Gösteren Mikroskop
Çevremizdeki dünyayı algılamada en çok kullandığımız duyu organımız gözlerimizdir. Yeteri kadar büyük nesneleri kolayca görürüz. Ancak görüş yetimizin bir alt sınır vardır. Sağlıklı bir insan gözü bir milimetrenin onda biri büyüklüğündeki şeyleri görebilir. Daha küçükleri göremez. Mikroskop çıplak gözle görülemeyecek denli küçük şeylerin görüntüsünü büyüten aygıttır. Onun sayesinde çok küçüklerin ilginç dünyasına göz atabiliriz. Bu ilginç aygıtı biraz daha yakından tanımak ister misin?
Mikroskop 1500’lü yılların sonunda Hollanda’da icat edilmiştir.
Mikroskobun Bölümleri
Mikroskopların çoğu nesneleri gerçek büyüklüklerinin 50 ila 1.000 katı büyütür. En güçlü mikroskoplar da 2.000 kata kadar büyütebilir.
Normal mikroskoplarla gözle görülemeyen nesneler en çok 2.000 kat büyük görülebilr. Ama bu büyütme çok yeterlidir.
Bir arının başının mikroskop altındaki görüntüsü.
Bir su ayısının (tardigrad) mikroskop altındaki görüntüsü.
Bir yaprağa karbondioksit girmesini sağlayan stoma denen küçük gözeneklerin mikroskop görüntüsü.
Çıplak gözle görülemeyen çeşitli tek hücreli canlılar.
Tahlil için alınan bir damla kan.
Mikroskoba yerleştiriliyor.
Kanımızı oluşturan hücreler.
Bugünkü mikroskoplara benzeyen ilk mikroskoplar 1650’li yıllardan sonra yapılmaya başlandı. İngiliz bilim insanı Robert Hooke, mikroskopları geliştiren bilim insanlarından biriydi. Hooke, mikroskobuyla binlerce nesneyi ve minik canlıyı inceledi. Gördüklerini ayrıntılı olarak çizdi. Çizimlerini de 1665’te Micrograpia adlı kitabında yayımladı. İnsanlar onun çizimleriyle küçük şeyleri ilk kez ayrıntılı olarak gördü. Kitabı çok beğenildi. Hooke’un mantar meşesi kabuğunda gördüğü boş odacıkları manastır odalarına benzeterek “hücre” adını vermesiyle birlikte biyolojideki hücrenin ilk tanımı yapıldı.
Robert Hooke’un mikroskobu.
Mantar meşesinin “hücre”leri.
Normal mikroskoplarla birçok şeyi görebiliriz ama çeşitli mikroorganizmalar, virüsler ve daha da küçük birçok şeyi de göremeyiz. Bu tür çok daha küçük şeyleri görmek için de daha gelişmiş teknolojik aygıtlar olan elektron mikroskopları kullanılır.
Elektron mikroskobu.
Elektron mikroskobuyla görülen corona virüsü.
